Những năm gần đây, hàng loạt các trường đại học, cao đẳng ồ ạt thi nhau mở cửa đã dẫn đến thực trạng “thừa thầy, thiếu thợ”. Trước con số hơn 225.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp tính đến 5/2016, nhiều người tự hỏi: “Học đại học liệu có còn cần thiết?”
Thời còn học cấp ba, hầu hết học sinh coi Đại học là cái đích lớn nhất của tuổi trẻ. Đến khi vào được rồi, nhiều sinh viên lại than phiền, nào là kiến thức chuyên môn thiếu thực tế, nào là thầy cô khó, phương pháp học không phù hợp. Thế nhưng có bao giờ bạn nhắm mắt lại, dành một chút thời gian để nghĩ về những giá trị nó mang lại chưa?
Kho kinh nghiệm quý báu
Đừng nhầm lẫn giữa “kinh nghiệm” và “kiến thức” nhé. Kiến thức là những quyển giáo trình dày cộm, là đa số những gì giảng viên cố gắng nhồi nhét vào đầu chúng ta mỗi ngày lên lớp. Là những điều chúng ta chỉ nhận ra tầm quan trọng của nó vào một số khoảnh khắc đặc biệt, ví dụ như thi cuối kì chẳng hạn. Còn kinh nghiệm thì khác, nó là kiến thức đã được mài giũa qua thực tế, là tinh túy đúc kết từ trải nghiệm xương máu.
Bạn tự hỏi, tôi học 4 năm mà có thấy trường cho tí kinh nghiệm nào đâu? Bạn ơi, kinh nghiệm nằm ngay đấy, trong những chia sẻ của thầy cô, trong những buổi giao lưu nói chuyện với các anh chị khóa trên, trong cả những câu lạc bộ tưởng chừng chỉ “tham gia cho vui.” Đại học cho bạn cơ hội nhận lấy kinh nghiệm hoàn toàn miễn phí. Hãy hỏi thầy cô nếu bạn không biết, hãy quan sát nhiều hơn, lắng nghe thông minh hơn, bạn sẽ học được nhiều thay vì chìm đắm trong mớ kiến thức sách vở vô hồn đấy.
Mối quan hệ
Đại học cho chúng ta nhiều mối quan hệ quan trọng cho cả cuộc đời và sự nghiệp sau này. Thử nghĩ xem, bạn có bao nhiêu cơ hội được tiếp xúc với môi trường cả ngàn người mỗi ngày như thế. Không chỉ riêng ở trong trường đại học, bạn sẽ còn quen nhiều người khác nữa qua các câu lạc bộ, qua chiếc dịch tình nguyện, qua những lời giới thiệu từ bạn bè của bạn.
Việc được “rải thính” trên diện rộng sẽ tăng cơ hội tìm ra nhiều thành viên hơn cho hội cạ cứng của bạn, và nếu may mắn, bạn còn có thể phá giải lời nguyền FA – điều mà thời trẻ trâu bạn luôn trăn trở.
Lời khuyên dành cho bạn là hãy luôn trân trọng các mối quan hệ đại học. Bạn đã từng nghe về sức mạnh của network chưa? Càng quen nhiều, tiếng tăm của bạn càng vang xa hơn (tất nhiên, nếu bạn làm điều tốt), bạn có nhiều cơ hội hơn, bạn nắm bắt thông tin nhanh và nhiều hơn. Đừng bao giờ bỏ phí những mối quan hệ này, sẽ có lúc chúng mang lại giá trị bất ngờ cho bạn, một công việc tốt sau khi ra trường chẳng hạn.
Kĩ năng
Lên Đại học, chẳng ai nói bạn phải làm cái này hay cái kia, cũng chẳng ai hơi đâu cầm tay chỉ việc cho bạn như hồi cấp ba nữa. Bạn phải tự giác trong tất cả mọi việc: tự học, tự tìm tòi, tự đọc tài liệu. Nếu thấy cần cải thiện chỗ nào, bạn phải tìm cách hoặc chủ động đặt câu hỏi.
Bạn phải học cách quản lí thời gian sao cho hiệu quả, biết tận dụng sức mạnh đội nhóm để giảm thiểu công sức và thời gian mà vẫn đạt kết quả tốt. Cả một lô kĩ năng khác đỏi hỏi bạn phải rèn luyện để vượt qua những môn học hóc búa: kĩ năng thuyết trình, kĩ năng phân tích số liệu, tìm kiếm thông tin, kĩ năng thuyết phục người khác, vân vân và mây mây.
Bạn có thể dửng dưng: “Nếu tôi không học cũng chẳng sao.” Đúng vậy, nếu không có những kĩ năng ấy, chẳng có gì ngay lập tức xảy ra cả – trái đất vẫn quay, thời tiết vẫn đẹp, bạn vẫn ăn no ngủ kĩ như thường. Nhưng đến một lúc nào đó, bạn sẽ vô cùng hối hận vì suy nghĩ ấy khi tất cả hậu quả rơi xuống đầu: điểm kém, rớt môn, bị xa lánh, mất kiểm soát bản thân, trầm cảm, tự ti,…
Tất nhiên, chẳng công ty nào muốn tuyển một người thiếu kĩ năng như vậy cả. Trước khi những điều tồi tệ ấy xảy ra, hãy tận dụng thời gian để rèn luyện cho mình càng nhiều kĩ năng càng tốt. Đại học là môi trường tuyệt vời để bạn học hỏi và trải nghiệm đấy.
Trải nghiệm
Có câu nói vui: “Đại học là cái lò biến những chú cừu non ngây thơ thành bầy cáo già.” Những sinh viên năm nhất, đặc biệt là những ai học xa nhà, cứ như một tờ giấy trắng vậy, cái gì cũng thấy lạ, cũng muốn tìm hiểu, dễ tin người. Bị lừa tình, bị gạ gẫm, bị mất tiền oan vì mấy chiêu trò “đa cấp” là những thứ bạn có thể sẽ vướng phải.
Ban đầu, sẽ là rất khó khăn để chấp nhận và vượt qua. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng, bạn không phải là người duy nhất chịu những đau khổ đó. Chính những lần “lọt hố” như thế sẽ giúp bạn rút ra những kinh nghiệm xương máu cho bản thân và trưởng thành hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó, những năm tháng Đại học cũng giúp bạn biết thêm nhiều nơi mà trước đây chưa từng đến, bỏ túi những địa chỉ “ngon, bổ, rẻ” cho sinh viên, kịp trở thành khách quen của quán photocopy trước cổng trường hay nằm lòng những bí kíp xả stress. Tất tần tật những thứ đó sẽ mãi nằm trong một góc riêng của bạn, nhắc rằng bạn cũng từng có một thời tuổi trẻ “ đầy oanh liệt” như thế.
Hãy tận dụng những năm tháng này để học hỏi, trải nghiệm và tích lũy cho mình một hành trang quý giá. Đừng để sau này khi nhìn lại phải hối tiếc vì đã lãng phí quá nhiều cơ hội. Đại học mang lại nhiều hơn những gì ta nghĩ, chỉ có điều, chúng ta có đủ khả năng để nhận ra và nắm bắt?